Hastane kaynaklı enfeksiyonlar dünya üzerinde önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde önemli basamaklardan biri çevresel temizliğin sağlanarak kontaminasyon riskinin azaltılmasıdır. Temizlik alanında yapılan müdahaleler hastanelerde temizliğin iyileştirilmesine katkı sağlamaktadır. Bu nedenle çalışmada, temizlik personelleri ve birim sorumlu hemşirelerine verilen eğitimin yüzey temizliğine etkisinin değerlendirilmesi amaçlandı.
GEREÇ VE YÖNTEM: Deneysel özellikte planlanan çalışma
2019 tarihleri arasında etik kurul izni alındıktan sonra, bir devlet hastanesinde çalışan 35 temizlik personeli, 9 birim sorumlusu hemşire ile yapıldı. Orta ve çok riskli alanların dahil edildiği çalışmada 200 adet yüzey belirlendi.Araştırmada veriler, yüzeyin temizlenip temizlenmediğini tespit etmek amacıyla patenti alınan, ultraviyole ışıkta floresan özellik gösteren bitkisel boya ve floresan ışık kullanılarak toplandı.Verilerin değerlendirilmesi bilgisayar ortamında frekans dağılımı,ki-kare testi ve Cohran‟s Q testi kullanılarak yapıldı.
BULGULAR: Toplamda 200 yüzey değerlendirildiğinde; eğitim öncesi habersiz yapılan incelemede temiz alanların oranının %46,5olduğu, eğitim sonrası yapılan değerlendirmede ise bu oranın %71,5‟e yükseldiği belirlendi. Birinci ve ikinci değerlendirme sonuçları ve değerlendirilecek alanlara ilişkin geri bildirim verilerek yapılan inceleme sonucunda ise temiz alanların oranının %94,5 olduğu saptandı.
SONUÇ: Temizlik personeli ve birim sorumlu hemşirelere verilen eğitimin hastanelerde yüzey temizlik oranını arttırdığı belirlendi.
Hastane enfeksiyonları günümüzde önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre sağlık hizmeti alan her 100 hastadan gelişmiş ülkelerde yedisi, gelişmekte olan ülkelerde ise 10‟u hastane kaynaklı enfeksiyondan etkilenmektedir.
Hastanın bulunduğu alanın temizliği hastalıkların iyileşmesini sağlamakta önemli bir faktör olup, rutin hastane temizliği hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde kritik öneme sahiptir (Doll, Stevens, Bearman 2018). Yapılan çalışmalarhastanın çevresindeki alanların yüzey kontaminasyonlarının personel ve ziyaretçiler tarafından sık dokunulmasıyla ilişkili olduğu ve yüksek riskli alanlarda hijyenik temizliğin hedeflenmesine ihtiyaç olduğunu göstermiştir (Adams, Smith, Watson, Robertson, Dancer 2017). Hasta alanının temizliğinin yanı sıra çevresel temizliğin de etkili yapılması önemlidir. Yapılan çalışmalar çevresel kontaminasyonun ve hastada bulunan enfeksiyonun yalnızca hasta odasıyla ilişkili olmadığını göstermiş olup, hasta alanı dışında kalan yüzeylerin de temizliğine dikkat çekmiştir (Bures, Fishbain, Uyehara, Parker, Berg 2000, Donskey 2013). Hastane kaynaklı enfeksiyonların yayılımında çevrenin etkin rol aldığına dair kanıtların artmasıyla birlikte, çevresel temizlik ve temizliğin geliştirilmesine yönelik prosedürlerin oluşturulması üzerine de ilgi artmıştır. Ventilatöre ilişkin pnömonilerin ve santral yollara ilişkin enfeksiyonların önlenmesine yönelik sağlık bakım modellerinin olduğu gibi, çevre temizliği ve dezenfeksiyonuna yönelikte kanıta dayalı modellere ihtiyaç vardır. Oluşturulacak model içerisinde; personeller arası sorumlulukların belirlenmesi, uygun ürünlerin seçilmesi, kullanımlarının belirlenmesi, eğitim, izlem ve geri bildirim yer almalıdır. Ġlgili prosedürlerin oluşturulduğu, her yıl gözden geçirildiği ve hizmet içi eğitimlerin de yer aldığı personel eğitimlerinde, eğitimin de etkililiğinin ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için izlem gerekmektedir. Yapılan çalışmalarda personel eğitimi, geri bildirim ve izlemin hastanelerde temizlik oranlarını arttırdığı görülmüştür (Woltering, Hoffman, Isermann, Heudorf 2015, Ceriale et al2015, Ramphal, Suzuki, McCracken,Addai
2014). Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Centres for Disease Control and Prevention; CDC), personel eğitimini ve temizliğin kontrolünü önermektedir. Gözle temizlik kontrolü yapmak, uygulaması kolay ve gerekli olmakla beraber objektif ve yeterli olmamaktadır. Kültür almak ise maliyeti yüksek ve zaman alan bir uygulamadır(Havill 2013). Floresan işaretleme yöntemi; objektif veri sağlaması, kullanımının kolay, maliyetinin düşük olması nedeniyle temizliğin kontrolünde kullanılabilecek etkin bir uygulamadır. Ceriale ve ark nın (2015) yaptığı bir çalışmada da floresan işaretleme yönteminin etkili ve pratik bir yöntem olduğu, görsel izleme göre daha objektif veriler sağladığı ve mikrobiyolojik yöntemlere göre daha ucuz olduğu sonucuna varılmıştır. Hastane kaynaklı enfeksiyonların önlenmesinde önemli adımlardan biri olan temizliğin sağlanmasında, kontrolün yapılmasında ve geri bildirimde bulunulmasında, sadece temizlik personeline değil, sağlığın korunması ve sürdürülmesinde anahtar role sahip hemşirelere de önemli görevler düşmektedir. Konu ile ilgili literatürde sınırlı sayıda çalışma olması, yüzey temizliğinin hastane kaynaklı enfeksiyonların önlenmesinde önemli bir yere sahip olmasından dolayı bu çalışmada, temizlik personelleri ve birim sorumlusu hemşirelere verilen eğitimin yüzey temizliğine etkisinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Anahtar Sözcükler: Hastane temizliği, Hastane kaynaklı enfeksiyonlar,Hemşire, Eğitim, Yüzey
GEREÇ VE YÖNTEM: Deneysel özellikte planlanan çalışma
2019 tarihleri arasında etik kurul izni alındıktan sonra, bir devlet hastanesinde çalışan 35 temizlik personeli, 9 birim sorumlusu hemşire ile yapıldı. Orta ve çok riskli alanların dahil edildiği çalışmada 200 adet yüzey belirlendi.Araştırmada veriler, yüzeyin temizlenip temizlenmediğini tespit etmek amacıyla patenti alınan, ultraviyole ışıkta floresan özellik gösteren bitkisel boya ve floresan ışık kullanılarak toplandı.Verilerin değerlendirilmesi bilgisayar ortamında frekans dağılımı,ki-kare testi ve Cohran‟s Q testi kullanılarak yapıldı.
BULGULAR: Toplamda 200 yüzey değerlendirildiğinde; eğitim öncesi habersiz yapılan incelemede temiz alanların oranının %46,5olduğu, eğitim sonrası yapılan değerlendirmede ise bu oranın %71,5‟e yükseldiği belirlendi. Birinci ve ikinci değerlendirme sonuçları ve değerlendirilecek alanlara ilişkin geri bildirim verilerek yapılan inceleme sonucunda ise temiz alanların oranının %94,5 olduğu saptandı.
SONUÇ: Temizlik personeli ve birim sorumlu hemşirelere verilen eğitimin hastanelerde yüzey temizlik oranını arttırdığı belirlendi.
Hastane enfeksiyonları günümüzde önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre sağlık hizmeti alan her 100 hastadan gelişmiş ülkelerde yedisi, gelişmekte olan ülkelerde ise 10‟u hastane kaynaklı enfeksiyondan etkilenmektedir.
Hastanın bulunduğu alanın temizliği hastalıkların iyileşmesini sağlamakta önemli bir faktör olup, rutin hastane temizliği hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde kritik öneme sahiptir (Doll, Stevens, Bearman 2018). Yapılan çalışmalarhastanın çevresindeki alanların yüzey kontaminasyonlarının personel ve ziyaretçiler tarafından sık dokunulmasıyla ilişkili olduğu ve yüksek riskli alanlarda hijyenik temizliğin hedeflenmesine ihtiyaç olduğunu göstermiştir (Adams, Smith, Watson, Robertson, Dancer 2017). Hasta alanının temizliğinin yanı sıra çevresel temizliğin de etkili yapılması önemlidir. Yapılan çalışmalar çevresel kontaminasyonun ve hastada bulunan enfeksiyonun yalnızca hasta odasıyla ilişkili olmadığını göstermiş olup, hasta alanı dışında kalan yüzeylerin de temizliğine dikkat çekmiştir (Bures, Fishbain, Uyehara, Parker, Berg 2000, Donskey 2013). Hastane kaynaklı enfeksiyonların yayılımında çevrenin etkin rol aldığına dair kanıtların artmasıyla birlikte, çevresel temizlik ve temizliğin geliştirilmesine yönelik prosedürlerin oluşturulması üzerine de ilgi artmıştır. Ventilatöre ilişkin pnömonilerin ve santral yollara ilişkin enfeksiyonların önlenmesine yönelik sağlık bakım modellerinin olduğu gibi, çevre temizliği ve dezenfeksiyonuna yönelikte kanıta dayalı modellere ihtiyaç vardır. Oluşturulacak model içerisinde; personeller arası sorumlulukların belirlenmesi, uygun ürünlerin seçilmesi, kullanımlarının belirlenmesi, eğitim, izlem ve geri bildirim yer almalıdır. Ġlgili prosedürlerin oluşturulduğu, her yıl gözden geçirildiği ve hizmet içi eğitimlerin de yer aldığı personel eğitimlerinde, eğitimin de etkililiğinin ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için izlem gerekmektedir. Yapılan çalışmalarda personel eğitimi, geri bildirim ve izlemin hastanelerde temizlik oranlarını arttırdığı görülmüştür (Woltering, Hoffman, Isermann, Heudorf 2015, Ceriale et al2015, Ramphal, Suzuki, McCracken,Addai
2014). Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Centres for Disease Control and Prevention; CDC), personel eğitimini ve temizliğin kontrolünü önermektedir. Gözle temizlik kontrolü yapmak, uygulaması kolay ve gerekli olmakla beraber objektif ve yeterli olmamaktadır. Kültür almak ise maliyeti yüksek ve zaman alan bir uygulamadır(Havill 2013). Floresan işaretleme yöntemi; objektif veri sağlaması, kullanımının kolay, maliyetinin düşük olması nedeniyle temizliğin kontrolünde kullanılabilecek etkin bir uygulamadır. Ceriale ve ark nın (2015) yaptığı bir çalışmada da floresan işaretleme yönteminin etkili ve pratik bir yöntem olduğu, görsel izleme göre daha objektif veriler sağladığı ve mikrobiyolojik yöntemlere göre daha ucuz olduğu sonucuna varılmıştır. Hastane kaynaklı enfeksiyonların önlenmesinde önemli adımlardan biri olan temizliğin sağlanmasında, kontrolün yapılmasında ve geri bildirimde bulunulmasında, sadece temizlik personeline değil, sağlığın korunması ve sürdürülmesinde anahtar role sahip hemşirelere de önemli görevler düşmektedir. Konu ile ilgili literatürde sınırlı sayıda çalışma olması, yüzey temizliğinin hastane kaynaklı enfeksiyonların önlenmesinde önemli bir yere sahip olmasından dolayı bu çalışmada, temizlik personelleri ve birim sorumlusu hemşirelere verilen eğitimin yüzey temizliğine etkisinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Anahtar Sözcükler: Hastane temizliği, Hastane kaynaklı enfeksiyonlar,Hemşire, Eğitim, Yüzey
Yorumlar
Yorum Gönder